नगरी नगरी, द्वारे द्वारे

श्रीनगर

 श्रीनगरच्या डुलत्या होड्या, नागमोडी दाटीवाटीच्या गल्ल्या, झेलम वरचे अनेक पूल ,  चिनार चे भव्य डेरे यामधून सातत्याने भेटत राहते ही रमणीय निळाई.

दूरवर उभ्या काश्मीर च्या पर्वतरांगाची  पार्श्वभूमी लाभलेले हे स्वर्गीय दाल सरोवर  आणि उन्हाचा चटका जराही जाणवू ना देणारा नितळ गारवा. . किती काय काय बघितले असेल या सरोवराने , आणि किती तरंग उठले असतील त्या प्राचीन जलराशीमध्ये , हे त्या सर्वव्यापी काळालाच ठाऊक.

जबलपूर

 जबलपूर शहराला सोबत लाभली आहे त्या धुवांधार धबधब्याची आणि नर्मदेच्या  अव्याहत प्रवाहाची. नदीच्या लागत उभ्या एका टेकडीवरच्या गोलाकार भव्य ८१ योगिनींच्या मंदिराबाहेरून दिसतो तो नर्मदेचा निळा वळणदार तुकडा, घाट आणि घरांची गर्दी आणि घाटावरच्या देवळांचे कळस.

नाशिक

हा गोदावरीचा तीर, भक्तीने, देवळांनी , माणसांनी गजबजलेला. त्याचवेळी बकालीचे अंधारे सावट वागवणारा , संथ पाण्याच्या प्रवाहाचा रंग शोधणारा, शुचितेच्या आठवणीनी विषण्ण होणारा.

 

लेपाक्षी 

कर्नाटक आंध्र सीमेवरील पाषाणखंडांनी मंडित भूमीवर उभे देखणे लेपाक्षी मंदिर, दुरून जटायू  टेकडीवरून दिसणारे, पंधराव्या शतकात बांधलेले शुभ्र ग्रॅनाईटचे शिखर, आणि मागे पसरलेले लेपाक्षी गाव. 

अहमदाबाद

मध्य गुजराथच्या खाऱ्या कोरड्या जमिनीवर, भाजून काढणाऱ्या उन्हावर उतारा म्हणजे साबरमतीचे दुथडी भरून वाहणारे पात्र. सरदार सरोवरामुळे नर्मदाजलसंपन्न झालेल्या अहमदाबाद मध्ये साबरमतीचा नदी काठ म्हणजे एक फुललेले उपवनच ! सरत्या संधीकाळी उतरत्या सूर्याला पण नदीत उतरावेसे  वाटले तर नवल नाही

जोधपूर

अरवली पर्वतरांगामध्ये, थर च्या वाळवंटाचे प्रवेशद्वार असे हे जोधपूर. पाठीशी उभ्या बलाढ्य मेहरणगड किल्ल्यावरून दिसणारे जोधपूरचे नगरदृष्य ! बदामी गुलाबी पाषाणाच्या  मध्ये निळ्या पांढऱ्या घरांची दाटीवाटी , लांब डोकावणारे महालांचे घुमट  आणि मरूभूमीच्या किनाऱ्यावर उभे क्षितिज.

राखीगढी

 हरियाणा मधले एक साधे गाव, शतको -हजारो वर्षे जुन्या खुणा वागवणारे. पूर्वजांच्या पावलांनी आणि अस्तित्वाने भारलेली तीच ती पुरातन जमीन, त्यावरचे विखुरलेले खापर-मडक्याचे  तुकडे, जणू आठवणी. पुसल्या गेलेल्या सरस्वतीच्या काठावरची वस्ती,  भारताच्या सनातन संस्कृतीची द्योतक खरी

नैनिताल

 उत्तराखंड राज्यातले, पाचूच्या पाण्याच्या तळ्याभोवती वसलेले हे रम्य ठिकाण. ह्याच्या आसपास अशी अजून ६-७ तळी  आहेत. नैनितालचे नाव हे तिथले नयना देवीचे मंदिर आणि हे सोबतीचे सरोवर यावरून पडले आहे. वरून बघितल्यास तळ्याचा आकार टपोऱ्या डोळ्या सारखा दिसतो. शिवाने केलेल्या महातांडवामध्ये सतीची नयन कमळे  इथे पडली अशी परंपरा सांगितली जाते.  

 लेह

 लडाखच्या कबऱ्या राखाडी पर्वतरांगामध्ये वसलेले लेह मुळात खूप उंचीवर आहे. तिथलं प्राचीन राजवाडा तिथल्याच अजून एका उंच टेकडीवर आहे. वरून लेह शहराचा विस्तार, पॉप्लर ची हिरवी सरळसोट झाडे आणि लांबवर हिमाच्छादित कडे असे नजारा थक्क करतो.

ग्वाल्हेर

 दख्खनच्या पठारावरून उत्तरेकडे, दिल्लीकडे जाताना, ग्वाल्हेर जणू काही पहिले प्रवेशद्वार आहे. हा प्रदेश महाभारतात उल्लेख केलेल्या चेदी देशाचा भाग होता. ग्वाल्हेरचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याच्या सभोवतालच्या सुपीक मैदानी प्रदेशाचे रक्षण करणारा भव्य किल्ला! ग्वाल्हेर शहर सर्व बाजूंनी किल्ल्याच्या अगदी लगटून वसले आहे. उन्ह-पावसाने तापून आणि रापून काळ्या पडलेल्या, लालसर ताशीव कडे कपारीनी सजलेल्या ह्या किल्याच्या सावलीत ग्वाल्हेर शहर  निवांत जगताना दिसते.